Het belang van slapen - het slaapcircus
Zeg je wel eens zachtjes: “kleintje, doe je oogjes toe. Je gaat heus niet heel veel missen, ook mama en papa gaan snel naar hun bedje gaan. Doe zoals de kleine mieren onder de grond en de grote walvissen in de diepe zeeën, zoals de speelse honden en de wijze oma's en opa's. En doe je oogjes toe.” Je zou het niet altijd zeggen, maar iedereen slaapt, zelfs – soms – alle lieve baby’s in hun wiegjes.
Maar waarom slapen we eigenlijk?
Dat is een heel goede vraag! Onze lieve hersenen zijn overdag druk bezig met ons te helpen lopen, praten, denken en nog veel meer. Ze zijn als een circusdirecteur die al zijn artiesten aan het werk zet. Maar 's nachts, wanneer de sterren aan de hemel fonkelen en de maan haar zachte licht laat schijnen, zit het werk voor die circusdirecteur er nog lang niet op. Dan zet hij andere artiesten aan het werk: de kanjers van de schoonmaakploeg.
Overdag heeft de circusdirecteur zijn handen volt en stroomt zijn tent vol met mensen die rondrennen, dingen verplaatsen en een beetje rommel maken. Maar 's nachts, als iedereen slaapt, komen de schoonmakers binnen. Ze halen de bezem en de stofzuiger tevoorschijn en beginnen alles op te ruimen. Ze zuigen al het stof uit de hoeken en zelfs de kleinste kruimels worden weggeveegd. De trapezes worden geboend, de leeuwen hun tandjes gepoetst en de goochelaar vindt zijn duiven terug. Om alles met nat te doen, gebruiken ze ten slotte mooi je cerebrospinale vloeistof: het vocht dat overdag een stootkussentje vormt tussen je schedel en je hersenen.
Dankzij al die orde en netheid loopt alles op wieltjes in je hersenen. Synapsen – kleine verbindingen tussen neuronen – die je niet gebruikt, worden weggeknipt zodat de overgebleven, belangrijke verbindingen tussen neuronen sterker worden. Je prefrontale cortex wordt sterker zodat hij je goed kan helpen bij keuzes maken en nadenken over dingen die je wilt doen. En je herinneringen worden uitgemest: wat niet zo boeiend is, mag weg. Wat wel belangrijk is wordt mooi op zijn plaats alfabetisch gesorteerd in je lange termijngeheugen.
We dromen ook heuse circusdromen tijdens het slapen.
In onze dromen beleven we soms de gekste avonturen, van vliegen op een eenhoorn tot het ontdekken van een verborgen schat. Sommige mensen dromen een heel alternatief leven bijeen, anderen herinneren zich nauwelijks een vaag droomgevoel. Het is eigenlijk niet zo duidelijk of dit ook een deel is van de grote schoonmaakactie. Wetenschappers zijn nog steeds nieuwsgierig naar waarom we dromen. Sommigen denken dat dromen ons helpen om gebeurtenissen te verwerken en ervaringen te begrijpen, terwijl anderen denken dat dromen ons gewoon een beetje bezighouden terwijl we slapen. Een niets-denken-is-moeilijker-dan-iets-denken-principe. Filosofen hebben door de eeuwen heen gedebatteerd over de betekenis van dromen. Het is ook net zo fascinerend als een goochelaar die iets laat verdwijnen en iets helemaal anders laat verschijnen. Dromen we in taal? Hebben dromen iets te maken met ons bewustzijn, of net niet? Zeggen dromen iets geheims over onze angsten en verlangens? Misschien zijn dromen wel de poort naar onze diepste gedachten en gevoelens, waar we overdag niet altijd toegang toe hebben.
Maar er is één ding waar we zeker van zijn: zonder REM-slaap, de slaapfase waarin we dromen, kunnen we niet leven. Het is alsof ons lichaam en onze geest deze speciale tijd nodig hebben om op te laden en zich voor te bereiden op een nieuwe dag vol avonturen.
Als je straks een kind naar bed brengt, vertel dan eens over hoe er op dat moment over de hele wereld mensen en dieren aan het slapen zijn terwijl hun hersenen druk bezig zijn met schoonmaken, dromen en opladen. Vervang die FOMO over TV door FOMO over dromen: Misschien droom je vannacht wel de mooiste droom die je ooit had kunnen dromen. Vertellen we morgen onze dromen tegen elkaar?
Wil je meer weten over hoe je de beste slaapgewoontes kunt ontwikkelen? Blijf dan op de hoogte en schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief, want in onze volgende blogpost gaan we daar dieper op in! Oh, of contacteer ons.
Slaap lekker en droom zoet!