29 juli 2020
Het belang van de omgeving rond het kind
Het is de voorbije weken erg druk geweest. Het regende nieuwe aanmeldingen, sommige met een redelijk standaard verhaal, andere dan weer een heel stuk heftiger. Maar allemaal met een behoorlijk grote of dringende hulpvraag. Ouders die helemaal met hun handen in het haar zitten, niet meer weten hoe ze hun meer- of hoogbegaafde zoon of dochter nog moeten aanpakken, geen gehoor krijgen op school, soms al een heel parcours afgelegd hebben, zonder resultaat. Ouders die op zoek zijn, op zoek naar informatie, handvatten en begrip.
Tijdens een intake gesprek proberen we iedere keer hieraan tegemoet te komen. Naast het zeer aandachtig luisteren naar hun verhaal, is het de bedoeling om de meest prangende vragen te beantwoorden, het te volgen pad uit te stippelen en te zorgen dat ouders zelf weten hoe ze verder moeten gaan. Met of zonder begeleiding.
Het is uiteraard belangrijk om tijdens een intake gesprek goed te begrijpen tegen welke uitdagingen ouders aan lopen met hun kinderen, maar dat is niet voldoende. Het in kaart brengen van de omgeving, het systeem (vrienden, school en gezin) rond het kind is hierbij een cruciale stap. We weten immers dat als de omgeving voldoende aangepast is aan de noden en verwachtingen van een kind, dat het veel gemakkelijker zal zijn voor een kind om zich goed te voelen en het goed te doen. Veel uitdagingen waar ouders tegen aan lopen, kunnen hierdoor al (gedeeltelijk) opgelost worden.
Op het vlak van vrienden is het belangrijk dat meer- of hoogbegaafde kinderen zoveel mogelijk in contact komen met ontwikkelingsgelijken. Dit kunnen cognitief sterke kinderen zijn of oudere kinderen. Het helpt hen om gemakkelijker aansluiting te vinden, diepgaandere contacten op te bouwen, hun sociaal en emotioneel gedrag te spiegelen aan anderen en een realistischer zelfbeeld te ontwikkelen. Allemaal zaken die mee het welbevinden van een kind bepalen.
In school moet er gezorgd worden dat kinderen, onder andere, leren werken en leren falen. Hiervoor is het absoluut noodzakelijk dat ze zeer regelmatig uit hun comfortzone worden gehaald. Dat zorgt immers voor het volgende:
- Kinderen leren bepaalde vaardigheden zoals inspanningen leveren, doorzetten als het moeilijk is, kritiek aanvaarden, fouten maken, hulp vragen, gedisciplineerd en geconcentreerd werken
- Ze “leren leren” en ontwikkelen verschillende leerstrategieën, hetgeen ze nodig hebben als ze moeilijkere of grotere hoeveelheden leerstof te verwerken krijgen
- Kinderen bouwen echt zelfvertrouwen op, iets wat ze enkel kunnen opbouwen door uit hun comfortzone te gaan
Leerkrachten moeten daarvoor uiteraard over voldoende kennis van meer- of hoogbegaafdheid beschikken, zodat ze weten hoe ze deze kinderen in de klas op de best mogelijke manier kunnen begeleiden.
Binnen het gezin is het beste startpunt als ouder om zoveel mogelijk te weten te komen over meer- of hoogbegaafdheid, in al zijn aspecten. Hoe meer je als ouder weet, hoe gemakkelijker je je kind zelf kan helpen, hoe vlugger je de alarmsignalen herkent en hoe beter je begrijpt wat er aan het mislopen is. Lees dus voldoende boeken, bekijk webinars of volg thema avonden. Alle beetjes helpen. Tenslotte is het ook aan te raden om bij de opvoeding van kinderen zoveel mogelijk rekening te houden met hun meer- of hoogbegaafdheid. De opvoedmethode “Positive Discipline” sluit hier zeer mooi bij aan, zet in op hun nood aan autonomie, bouwt zelfvertrouwen op en leert kinderen belangrijke levensvaardigheden.
Door in te zetten op bovenstaande omgevingsfactoren maken we het dus al veel gemakkelijker voor kinderen om zich op een goede manier te ontwikkelen en om hun meer- of hoogbegaafdheid ten volle te ontplooien.
Oh ja, voor de volledigheid toch ook vermelden dat het soms nodig is om een kind professioneel te laten begeleiden door een coach of psycholoog. Uitdagingen als onderpresteren, vaste mindset, verlies aan motivatie, perfectionisme of faalangst kunnen daardoor diepgaander bekeken worden. Maar laten we er dan vooral voor zorgen dat we zowel met het kind als met het systeem rond het kind aan de slag gaan. Dat geeft altijd het beste resultaat!